Binnen het programma prenatale tijdens de zwangerschap (tijdens de zwangerschap) screening onderzoek (onderzoek) zijn landelijke kwaliteitseisen vastgesteld voor de counseling, de onderzoeken en de opleidingen. 

Informatie op deze website beschikbaar vanaf 6 mei 2024

De webpagina’s onder www.pns.nl/professionals/nipt-seo zijn in deze vorm beschikbaar vanaf 6 mei 2024. Ze bevatten alle informatie die voorheen was beschreven in het Draaiboek Prenatale screening onderzoek (onderzoek) NIPT niet-invasieve prenatale test (niet-invasieve prenatale test) en SEO structureel echoscopisch onderzoek (structureel echoscopisch onderzoek) (pdf), diverse kwaliteitseisen (pdf), andere documenten voor professionals (pdf) en op deze website. Om de vindbaarheid en toegankelijkheid van de informatie te verhogen, is besloten om informatie uit de pdf-documenten op te nemen als tekst op deze website. Hierbij is de tekst gestructureerd naar onderwerp en/of gebruiker. Verschillende kwaliteitseisen zijn nog als zodanig onderscheidbaar. De inhoud van de informatie is hetzelfde gebleven. De pdf-documenten blijven nog 2 maanden zichtbaar op een verzamelpagina en worden dan verwijderd.

Op het RIVM sitearchief(externe link) staan oude webpagina’s (inclusief oude documenten) van onder andere www.pns.nl.

Correcties en wijzigingen
We werken de informatie op deze website regelmatig bij. Gecontracteerde zorgprofessionals ontvangen updates via de nieuwsbrief van hun Regionaal Centrum. Ook staan belangrijke wijzigingen in de nieuwsbrief pre- en neonatale screeningen.(externe link)

Is de informatie op een pagina gewijzigd? Onder Revisiehistorie is op de betreffende pagina’s  een overzicht te vinden

Dit document beschrijft de kwaliteitseisen voor de counselor en de zorginstelling die counseling in het kader van de prenatale tijdens de zwangerschap (tijdens de zwangerschap) screening onderzoek (onderzoek) aanbiedt (hierna te noemen: counselingspraktijk).  

Dit document beschrijft de kwaliteitseisen die gelden voor informed consent en privacy in het kader van de prenatale screening. Het betreffen eisen aan de uitvoering, registratie, gegevensverwerking, kwaliteitsborging en monitoring. Dit document is gericht op counselors, maar is ook relevant voor andere betrokkenen bij prenatale screening. 

Overeenkomst tussen het Regionaal Centrum en de counselor in het kader van de prenatale screening.

Dit document beschrijft de kwaliteitseisen die gelden voor informed consent en privacy in het kader van de prenatale tijdens de zwangerschap (tijdens de zwangerschap) screening onderzoek (onderzoek). Het betreffen eisen aan de uitvoering, registratie, gegevensverwerking, kwaliteitsborging en monitoring. Dit document is gericht op counselors, maar is ook relevant voor andere betrokkenen bij prenatale screening.

Eerste trimester SEO structureel echoscopisch onderzoek (structureel echoscopisch onderzoek)

Dit document beschrijft de kwaliteitseisen voor het eerste trimester structureel echoscopisch onderzoek (SEO) binnen het programma voor prenatale screening. 

Dit document beschrijft de kwaliteitseisen voor de eerste trimester SEO-echoscopist in het kader van de prenatale screening. 

Dit document beschrijft de kwaliteitsbeoordeling van het eerste trimester structureel echoscopisch onderzoek (SEO) in het kader van de prenatale screening. Deze kwaliteitsbeoordeling beschrijft de wijze waarop de inhoudelijke kwaliteit van het eerste trimester SEO zoals de echoscopist deze uitvoert, getoetst dient te worden. Deze kwaliteitsbeoordeling kan gebruikt worden door beeldbeoordelaars (Regionale Centra) tijdens de kwaliteitsaudits, maar kan ook als leidraad dienen voor de eerste trimester SEO-echoscopist. 

Staat op peridos.nl/seo onder 'kwaliteitseisen en kwaliteitsbeoordeling'.

Kwaliteitsovereenkomst: tussen echoscopist en Regionaal Centrum.
Contract: tussen zorgaanbieder (echocentrum) en Regionaal Centrum.  

Tweede trimester SEO

Dit document beschrijft de kwaliteitseisen voor het tweede trimester structureel echoscopisch onderzoek (SEO) in het kader van de prenatale screening.

​​​​​​​Dit document beschrijft de kwaliteitseisen voor de tweede trimester SEO-echoscopist in het kader van de prenatale screening.

Dit document beschrijft de kwaliteitsbeoordeling van het tweede trimester structureel echoscopisch onderzoek (SEO) in het kader van de prenatale screening. Deze kwaliteitsbeoordeling beschrijft de wijze waarop de inhoudelijke kwaliteit van het tweede trimester SEO zoals de echoscopist deze uitvoert, getoetst dient te worden. Deze kwaliteitsbeoordeling kan gebruikt worden door beeldbeoordelaars (Regionale Centra) tijdens de kwaliteitsaudits, maar kan ook als leidraad dienen voor de tweede trimester SEO-echoscopist.

De kwaliteitsbeoordeling kan gebruikt worden door de Regionale Centra tijdens de kwaliteitsaudits, maar kan ook als leidraad dienen voor de SEO-echoscopist. In de Kwaliteitsbeoordeling SEO staan de beoordelingscriteria. De beoordeling zelf is uitgewerkt in een scoringsformulier en beoordelingsrapport. 

Kwaliteitsovereenkomst: tussen echoscopist en Regionaal Centrum.
Contract: tussen zorgaanbieder (echocentrum) en Regionaal Centrum.  

Echoapparatuur en beeldopslag

Dit document beschrijft de kwaliteitseisen aan de echoapparatuur en beeldopslag voor prenatale screening in het kader van de prenatale screening. Er zijn twee versies kwaliteitseisen aan de apparatuur en beeldopslag in de prenatale screening van toepassing. 

Overige

Dit document beschrijft de kwaliteitseisen voor het verrichten van vaginale echo's bij structureel echoscopisch onderzoek (SEO) in het eerste trimester (in onderzoekssetting) en het tweede trimester, in het kader van de prenatale screening.  
Het eerste trimester SEO vindt plaats in het kader van een landelijke, wetenschappelijke studie (de IMITAS studie).
Voor het eerste trimester SEO geldt dit document vanaf 1 september 2021.

Dit document beschrijft de Kwaliteitseisen voor bloedafnameorganisaties ten behoeve van de NIPT niet-invasieve prenatale test (niet-invasieve prenatale test).

Dit document beschrijft de Kwaliteitseisen aan de laboratoria ten behoeve van de NIPT in de prenatale tijdens de zwangerschap (tijdens de zwangerschap) screening onderzoek (onderzoek).

Dit document beschrijft het toepassingsgebied voor de NIPT, de inbedding in de zorg en het counselingsgesprek en de criteria waar nevenbevindingen aan moeten voldoen voor rapportage. 

Dit document beschrijft de kwaliteitseisen die aan de opleiding van counselors prenatale tijdens de zwangerschap (tijdens de zwangerschap) screening onderzoek (onderzoek) gesteld worden. Bij de opleiding van counselors zijn verschillende soorten opleidingsinstituten betrokken; initiële verloskunde opleidingen en nascholingsinstituten die de basiscursus counseling prenatale screening aanbieden. Deze opleidingsinstituten zijn, op basis van kwaliteitseisen, erkend door de Regionale Centra als counselingsopleiding. De kwaliteitseisen zijn bedoeld om na te gaan of de opleiding counseling opleidt tot het gewenste eindniveau van counseling bij de cursist. Zo helpt dit document bij de toetsing van de verschillende opleidingsinstituten door de Regionale Centra. 

Dit document beschrijft de kwaliteitseisen aan de opleiding tot eerste trimester SEO structureel echoscopisch onderzoek (structureel echoscopisch onderzoek)-echoscopist vanaf de implementatie van het eerste trimester SEO in onderzoekssetting, gedurende de looptijd van de wetenschappelijke studie (de IMITAS studie). Opleidingseisen dienen om de eindtermen waaraan de cursist moet voldoen en de toetsing daarvan vast te stellen. 

Dit document beschrijft de kwaliteitseisen aan de opleidingen tweede trimester SEO echoscopie in het kader van de prenatale screening.

Bij de opleiding tot counselor, eerste trimester SEO-echoscopist of tweede trimester SEO-echoscopist zijn verschillende opleidingsinstituten betrokken die moeten voldoen aan de landelijke kwaliteitseisen. Opleidingseisen dienen om de eindtermen waaraan de cursist moet hebben voldaan vast te stellen en de toetsing daarvan tussen de verschillende opleidingsinstituten op elkaar af te stemmen. 

De Regionale Centra hebben de taak om te bepalen welke opleidingsinstituten voldoen aan de gestelde eisen. De opleidingsinstituten kunnen bezwaar maken aangaande een besluit in het kader van de kwaliteitstoetsing. Als een opleidingsinstituut het op grond van procedurele of inhoudelijke gronden niet eens is met een besluit na afloop van de beoordeling, dan kan het opleidingsinstituut bezwaar maken tegen dit besluit door een bezwaarschrift in te dienen bij het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu)-CvB Centrum voor Bevolkingsonderzoek (Centrum voor Bevolkingsonderzoek). Indien het opleidingsinstituut het niet eens is met de procedurele gang van zaken in de fase vóórdat de toetsingscommissie een besluit heeft genomen, kan het opleidingsinstituut haar bezwaren eerst voorleggen aan de toetsingscommissie, die daarop tijdig zal reageren, in elk geval alvorens een besluit te nemen in het kader van de kwaliteitstoetsing. 

Versie 12.0 is vastgesteld door het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu)- CvB Centrum voor Bevolkingsonderzoek (Centrum voor Bevolkingsonderzoek) na positief advies van de Programmacommissie Prenatale Screening op 15 december 2022.

Het eerste trimester SEO structureel echoscopisch onderzoek (structureel echoscopisch onderzoek) vindt plaats in het kader van een landelijke, wetenschappelijke studie (de IMITAS studie). 
Belangrijkste wijzigingen ten opzichte van de vorige versie:

  • Per 1 april 2023 stoppen de TRIDENT studies en is de NIPT niet-invasieve prenatale test (niet-invasieve prenatale test) onderdeel van het reguliere programma voor prenatale tijdens de zwangerschap (tijdens de zwangerschap) screening onderzoek (onderzoek). 
  • Per 15 september 2022 kunnen zwangeren van 15 jaar en jonger ook deelnemen aan het eerste trimester SEO (IMITAS studie) en de NIPT. Dat is geen exclusiecriterium meer.
  • Per 1 april 2023 is het nodig om expliciet toestemming te vragen aan de zwangere voor het gebruik van haar gegevens (zoals uitslagen) voor eventueel toekomstig wetenschappelijk onderzoek.

Naar aanleiding van de financiering van het tweede trimester SEO vanuit de Rijksbegroting per 1 januari 2024 is de informatie in het Draaiboek Prenatale screening versie 12.0 op enkele punten gewijzigd. Bekijk het addendum voor de nieuwe geactualiseerde teksten.

De Regionale Centra hebben de taak om de kwaliteit van de uitvoering van de prenatale screening te waarborgen. De kwaliteit van de prenatale screening is vastgelegd in verschillende landelijke kwaliteitseisen waaraan de uitvoerders (praktijken voor counseling, echocentra, screeningslaboratorium, echoscopisten en counselors) moeten voldoen, zoals vastgelegd in de overeenkomsten die de instellingen en individuele zorgverleners afsluiten met het Regionaal Centrum. De Regionale Centra toetsen of de uitvoerders voldoen aan de landelijk vastgestelde kwaliteitseisen o.a. door middel van het uitvoeren van kwaliteitsaudits bij echocentra en het beoordelen van de kwaliteit van het echoscopisch onderzoek.  

De wijze waarop een kwaliteitsaudit wordt uitgevoerd en waarop de kwaliteitsbeoordeling van het echoscopisch onderzoek plaatsvindt, en de criteria waarop getoetst wordt zijn vastgelegd in diverse richtlijnen. Deze richtlijnen zijn vastgesteld door het RIVM en worden gepubliceerd op de website van het RIVM. Desalniettemin kan het voorkomen dat een uitvoerder het niet eens is met het oordeel van het Regionaal Centrum.  

Wanneer een uitvoerder het niet eens is met het oordeel van het Regionaal Centrum, en onderling overleg hierover tussen Regionaal Centrum en uitvoerder niet tot een bevredigende oplossing leidt, kan een uitvoerder bezwaar indienen tegen het oordeel van het Regionaal Centrum. De mogelijkheid van bezwaar wordt opgenomen in het verslag van kwaliteitstoetsen, zoals visitatieverslagen en logboekbeoordelingen. 

Dit document beschrijft het proces van declareren en gaat in op de hoogte van de tarieven in het kader van de NIPT en het SEO binnen het programma van prenatale screening. Verder worden de voorwaarden voor uitbetaling van het eerste trimester SEO en de NIPT benoemd.