Tijdens een counselingsgesprek krijgt de zwangere informatie over prenatale (tijdens de zwangerschap) screening (onderzoek) en worden vragen en dilemma’s besproken.
Wat is Counseling?
Het begrip counseling in het landelijke prenatale (tijdens de zwangerschap) screeningsprogramma op aangeboren afwijkingen houdt in dat:
- alle zwangeren (en hun partners) in het begin van de zwangerschap zowel schriftelijk als mondeling worden geïnformeerd over het bestaan van prenatale screening (onderzoek), de implicaties en de mogelijke voor- en nadelen van prenatale screening. Hierbij wordt gelet op het recht van de zwangere op haar verzoek niet geïnformeerd te worden (het ‘recht op niet-weten’)
- zwangeren die dat willen, gefaciliteerd worden in het maken van een geïnformeerde keuze die past bij hun waarden en normen.
Het counselingsgesprek
Tijdens een counselingsgesprek krijgt de zwangere informatie (voorlichting) over prenatale screening en worden vragen en dilemma’s besproken (begeleiding besluitvorming).
De counselor begeleidt tijdens het counselingsgesprek een zwangere zodat zij de informatie, inclusief de mogelijke uitslagen, begrijpt en kan wegen. Het is de bedoeling dat zij hierna een weloverwogen keuze kan maken om al dan niet de NIPT (niet-invasieve prenatale test), het eerste trimester SEO (structureel echoscopisch onderzoek) en/of het tweede trimester SEO uit te laten voeren.
Een geïnformeerde keuze:
- is gebaseerd op relevante en juiste kennis van de zwangere;
- wordt gemaakt en uitgevoerd in overeenstemming met haar normen en waarden.
Als onderdeel van het counselingsgesprek wijst de counselor de zwangere op de website (www.pns.nl), de animatiefilms, en de beschikbare folders en geeft deze mee als zij deze nog niet eerder ontvangen heeft. De zwangere krijgt ook informatie over de gegevensverwerking in Peridos.
Geïnformeerde keuze
Als de zwangere geïnformeerd wil worden over de NIPT en/of structureel echoscopisch onderzoek, wordt expliciet informatie gegeven over de screening en de consequenties die zijn verbonden aan de screening. Op die manier wordt aan de informatieplicht die is beschreven in de WGBO (Wet inzake de geneeskundige behandelingsovereenkomst) voldaan. Zo kan de zwangere een weloverwogen en geïnformeerde keuze maken om al dan niet deel te nemen aan de screening.
Recht op niet-weten
Van belang is dat de zwangere gefaseerd voorgelicht wordt. De zwangere krijgt eerst hoofdpunten te horen, daarna volgen eventuele details. De zwangere heeft het recht, indien zij dit wenst, niet geïnformeerd te worden (het recht op ‘niet-weten’). Voor het uitvoeren van de prenatale screening is (geïnformeerde) toestemming van de zwangere nodig.
Het geven van informatie
De verloskundig zorgverlener / counselor zorgt voor:
- complete informatie aan (aanstaande) ouders zodat zij een weloverwogen beslissing kunnen nemen. Niet alleen wat betreft de initiële beslissing op het screeningsaanbod, maar ook wat betreft alle overige beslissingsmomenten in het eventueel volgende screeningstraject;
- een goed evenwicht tussen teveel informatie, waarbij de zwangere van alle mogelijke gevolgen tot in detail op de hoogte zou worden gebracht, en een tekort aan informatie. De counselor gaat in de counseling voorafgaand aan de NIPT en/of structureel echoscopisch onderzoek niet diep in op details van het vervolgtraject na afwijkende bevindingen tijdens de prenatale screening. Hier wordt in het gesprek ná de screening aandacht aan besteed. In de counseling legt de counselor uit dat zich verschillende keuzesituaties in het traject kunnen voordoen en van welke aard die keuzes zijn;
- ondersteuning bij het verwerken van die informatie en de besluitvorming daarover (‘counseling’).